Czynny podatnik VAT – jak sprawdzić, czy należności są opłacone?

Czynny podatnik VAT

VAT – inaczej zwany podatkiem od towarów i usług lub w przetłumaczeniu z języka angielskiego podatek od wartości dodanej – jest płacony przez każdego przedsiębiorcę, a liczy się go jako różnice między kosztami zakupu a cena dalszej sprzedaży. Kim jest jednak czynny podatnik VAT?
Kim jest aktywny podatnik VAT?

Aktywnym podatnikiem VAT nazywa się podmiot, który w ramach własnej działalności jest traktowany tak, jak podmioty wykonujące czynności opodatkowane, zarejestrowane do VAT, a także opłacają podatek od towarów i usług. Innymi słowy, czynnymi podatnikami VAT są wszyscy podatnicy VAT objęci nakazem uregulowania podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług.

Kiedy warto być czynnym podatnikiem VAT?

Pomyśleć można, że podatek VAT jest obowiązkowy do zapłaty przez przedsiębiorcę. Okazuje się jednak, że niekoniecznie! Taką opcję udostępnia polskie prawo, mianowicie zapewnia podatnikowi wybór, czy zechce zostać czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, czy też woli wykorzystać możliwość zwolnienia z płacenia. Możliwe jest to jednak tylko w niektórych sytuacjach. A kiedy warto być czynnym podatnikiem?
W przypadku możliwości wyboru należy się zastanowić, czy opłaca się płacić podatek VAT czy nie. Okazuje się, że nie zawsze warto jest z niego rezygnować. Zależy to jednak od szeregu czynników, takich jak:

  • aki jest rodzaj odbiorców świadczonych usług bądź dostawy towarów;
  • wysokości stawki podatku VAT, jaką podatnik będzie zobowiązany stosować;
  • charakteru sprzedaży a także, czy w najbliższej przyszłości planowane są inwestycje.

A dla kogo płatność podatku VAT jest korzystna? Do takich przedsiębiorców zaliczane będą osoby:

  • wykonujące w ramach swojej działalności dostawy towarów bądź usług na rzecz podmiotów, które również są czynnymi podatnikami VAT;
  • których działalność będzie opierała się na imporcie towarów, gdyż przysługuje im prawo do odliczenia podatku VAT z dokumentów celnych;
  • których usługi są opodatkowane stawką niższą niż 23%;
  • dokonujące wysokich inwestycji.

Osoby z powyższej listy mogą sobie pozwolić na płacenie podatku VAT, gdyż w ich przypadku otrzymują oni nadwyżki naliczonego VAT nad należnymi. Na przykładzie ostatniego punktu z listy – osoby, które dokonują kosztownych inwestycji mogą spodziewać się, że nadwyżka naliczonego VAT stanowić będzie dobry środek do polepszenia płynności finansowej.

Kto musi być czynnym podatnikiem VAT?

Wedle polskiego prawa istnieją przedsiębiorcy, którzy już od pierwszej sprzedaży muszą być czynnymi podatnikami VAT i nie przysługuje im możliwość z zwolnienia jego opłacania. Podatnicy tacy muszą się wtedy parać dostawą towarów:

  • Wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy, a są to nakrycia stołowe srebrzone inaczej niż platerowane, monety oraz niektóre wyroby jubilerskie. Do tego dochodzą towary objęte podatkiem akcyzowym, jednak z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych oraz samochodów osobowych.
  • Budynków, budowli oraz ich części w przypadkach, o których wspomina art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. A i b. Do tego dochodzą tereny budowlane, nowe środki transportu, towarów w związku z zawarciem umowy na podstawie zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy. Do takich towarów zalicza się: preparaty kosmetyczne i toaletowe, komputery, wyroby elektroniczne i optyczne, urządzenia elektryczne i nieelektryczne sprzętu gospodarstwa domowego a także maszyn i urządzeń, które nie zostały sklaryfikowane nigdzie indziej. Dodatkowo podatek musi płacić przedsiębiorca, który dostarcza hurtowych i detalicznych części do pojazdów samochodowych oraz motocykli.
    Podatnik obłożony obowiązkiem płacenia podatku VAT od pierwszej sprzedaży musi również zajmować się świadczeniem następujących usług:

  • Prawnicze a także w zakresie z doradztwa, z wyłączeniem jednak doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt. Wyłączeniu podlega również doradztwo pokrywające sporządzania planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego.
  • Jubilerskie
  • Ściągania długów, w tym również factoringu.
  • Powyższa lista informuje dostarczaniem jakich towarów i usług musi zajmować się przedsiębiorstwa, by odgórnie był objęty zobowiązaniem do płacenia podatku VAT. Do tej listy dodać należy również przedsiębiorców, którzy nie posiadając siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju. Odliczenie podatku od zakupów może pozwolić czynnemu podatnikowi postaranie się o jego zwrot.

Rejestracja VAT-R

VAT-R jest to deklaracja, która jest składana w celu rejestracji bądź aktualizacji danych w zakresie podatku od towarów i usług. Oznacza to, że dzięki takiej rejestracji przedsiębiorca może określić, czy jest czynnym podatnikiem, czy jest od podatku VAT zwolniony.
Sprawdzanie przedsiębiorstwa – czy jest czynnym podatnikiem VAT
W związku z występującą możliwością niepłacenia podatku VAT, również przedsiębiorcy oddano narzędzie pozwalające sprawdzić swoich kontrahentów. Jest to cenna funkcja zwłaszcza dla podatników sprzedających towary w ramach procedury odwrotnego obciążenia VAT. Ważne jest, by poświęcić czas na sprawdzenie kontrahentów, gdyż nie poddanie ich tej procedurze może skutkować pozbawienia prawa do odliczenia VAT.
Najszybszym sposobem weryfikacji kontrahenta jest skorzystanie ze strony portalu podatkowego Ministerstwa Finansów, następnie należy wybrać „Portal Podatkowy”, a potem „Sprawdzenie statusu podmiotu w VAT”. Jest to funkcja dostępna „od ręki”, przysługująca wszystkim podatnikom. Funkcja ta nie wymaga nawet rejestracji w systemie od zainteresowanego przedsiębiorcy. Wystarczy jedynie w odpowiednie pole wprowadzić numer NIP kontrahenta. Po wpisaniu odpowiednich danych, przedsiębiorcy powinien się pokazać jeden z trzech komunikatów:

  • Podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT;
  • Podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP jest zarejestrowany jako podatnik VAT;
  • Podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP jest zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony.

Pokazywana jest również data dokonania weryfikacji, choć nie ma możliwości sprawdzenia od kiedy kontrahent został zarejestrowany do podatku od towaru i usług.

Podsumowanie

Podatek od towarów i usług nie musi być kolejną opłatą obciążającą przedsiębiorstwo. Polskie prawo gwarantuje możliwość wyboru między płatnością a zwolnienie, należy się jednak zastanowić, czy wybór pierwszej opcji nie będzie korzystniejszy w niektórych przypadkach.

Kategorie: Podatki